Sprawozdanie z działalności Kolegium w 2003r.
Informacja o działalności
Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Legnicy w 2003 roku.
I. Zagadnienia ogólne
Podstawę prawną działania Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Legnicy stanowi ustawa z dnia 12 października 1994r. o samorządowych kolegiach odwoławczych /Dz.U. z 2001r. Nr 79, poz. 856 z późn. zm./ oraz rozporządzenia wydane w oparciu o delegację ustawową.
Zgodnie z wyżej wymienioną ustawą samorządowe kolegia odwoławcze są organami wyższego stopnia w indywidualnych sprawach z zakresu administracji publicznej należących do właściwości samorządu terytorialnego, właściwymi do rozpatrywania odwołań od decyzji, zażaleń na postanowienia, żądań wznowienia postępowania lub stwierdzenia nieważności decyzji w trybie uregulowanym przez przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego oraz ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. – Ordynacja podatkowa /Dz.U. Nr 137, poz. 926 z późn.zm./. Kolegium orzeka również w innych sprawach na zasadach określonych w odrębnych ustawach.
Obszar właściwości miejscowej Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Legnicy obejmuje, zgodnie z Rozporządzeniem Prezesa Rady Ministrów z dnia 17 lutego 1999r. w sprawie obszarów właściwości samorządowych kolegiów odwoławczych /Dz.U. Nr 13, poz. 115/, powiaty: głogowski, górowski, jaworski, legnicki, lubiński, polkowicki, złotoryjski oraz miasto na prawach powiatu – Legnica wraz z gminami objętymi tym obszarem.
Rozstrzygając sprawy indywidualne w składach trzyosobowych, Kolegium związane jest wyłącznie przepisami obowiązującego prawa.
Samorządowe Kolegium Odwoławcze jest państwową jednostką budżetową.
II. Obsada kadrowa Kolegium
W 2003 roku w Samorządowym Kolegium Odwoławczym w Legnicy zatrudnionych było 13 osób, w tym:
1) prezes
2) wiceprezes
3) 5 członków etatowych
4) 6 pracowników biura Kolegium, w tym:
- główna księgowa
- kierownik biura
- 4 etatowych pracowników biura
Ponadto w Kolegium orzekało 15 członków pozaetatowych
III. Lokal i wyposażenie Kolegium
Siedziba Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Legnicy mieści się przy ul. Plac Słowiański 1, w budynku Starostwa Powiatowego w Legnicy, gdzie Kolegium zajmuje 15 pomieszczeń biurowych o łącznej powierzchni 275,50 m2. W 2003r. w ramach własnych środków finansowych przeprowadzono remont użytkowanych pomieszczeń, w celu poprawy warunków pracy. W chwili obecnej posiadane lokale biurowe pozwalają na prawidłowe funkcjonowanie i wypełnianie ustawowych zdań. Dokonano również zakupu nowego sprzętu komputerowego dla pracowników sekretariatu i księgowości Kolegium oraz częściowo dla członków etatowych Kolegium. Należy uznać, iż wyposażenie jednostki jest zadawalające, jednakże w dalszym ciągu Kolegium w miarę posiadanych środków będzie wymieniać i udoskonalać posiadany sprzęt komputerowy oraz inne urządzenia techniczne związane z funkcjonowaniem jednostki.
IV. Statystyka spraw
A. Liczba spraw ujętych w ewidencji ogółem w 2003r. 2195
- w tym sprawy:
1) pozostałe z roku 2002 163
2) wpływ spraw w 2003r. 2032
B. Rodzaje spraw ujętych w ewidencji w 2003r.:
1. Liczba spraw administracyjnych 1773
Lp. |
Określenie rodzaju spraw |
Ilość spraw | ||||
1. |
Objęte proceduralnie przepisami Ordynacji podatkowej (dot. podatków i opłat lokalnych, podatku rolnego, leśnego, opłaty skarbowej itd.) |
520 | ||||
2. |
Działalność gospodarcza |
13 | ||||
3. |
Zagospodarowanie przestrzenne |
145 | ||||
4. |
Pomoc społeczna |
458 | ||||
5. |
Dodatki mieszkaniowe |
195 | ||||
6. |
Gospodarka nieruchomościami, w tym m.in.:
|
184 | ||||
7. |
Ochrona środowiska i ochrona przyrody |
67 | ||||
8. |
Odpady |
5 | ||||
9. |
Prawo wodne |
7 | ||||
10. |
Rolnictwo i leśnictwo |
4 | ||||
11. |
Zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych |
35 | ||||
12. |
Ruch drogowy |
131 | ||||
13. |
Drogi publiczne |
1 | ||||
14. |
Dostęp do informacji publicznej |
2 | ||||
15. |
Egzekucja administracyjna |
5 | ||||
16. |
Inne, pozostałe |
1 |
2. Liczba spraw z zakresu aktualizacji opłat za użytkowanie wieczyste 107
3. Sprawy nie podlegające rozstrzyganiu w trybie decyzji lub postanowień,
w tym skargi i wnioski rozpatrywane w trybie Kpa 315
V. Liczba rozstrzygnięć administracyjnych Kolegium
- Liczba spraw rozstrzygniętych ogółem w 2003r. 1532
- Liczba spraw pozostałych do rozstrzygnięcia na koniec roku 241
- Sposób rozstrzygnięcia:
Lp. |
Określenie rodzaju rozstrzygnięcia |
Ilość spraw | ||||||||||||||||
1. |
Sprawy rozstrzygnięte w formie decyzji i postanowień w sposób pozwalający na ocenę prawidłowości orzeczenia organu I instancji w tym:
|
1282 | ||||||||||||||||
2. |
Sprawy rozstrzygnięte w inny sposób, w tym m.in.:
|
242 | ||||||||||||||||
3. |
Postanowienia wydane w wyniku rozpatrzenia zażaleń na bezczynność organu, w tym:
|
8 |
VI. Liczba orzeczeń w sprawie opłat za użytkowanie wieczyste, ogółem 81
A. Charakterystyka orzeczeń:
Lp. |
Sposób załatwienia wniosków |
Ilość spraw |
1. |
Oddalenie wniosku |
41 |
2. |
Ustalenie wypowiedzenia za uzasadnione w mniejszej wysokości i ustalenie opłaty |
25 |
3. |
Ugoda |
3 |
4. |
Stwierdzenie uchybienia terminu do złożenia wniosku |
1 |
5. |
Umorzenie postępowania |
4 |
6. |
Stwierdzenie bezpodstawności (nieskuteczności) wypowiedzenia |
6 |
7. |
Pozostawienie wniosku bez rozpatrzenia |
1 |
B. Liczba wniesionych sprzeciwów od orzeczeń Kolegium 7
C. Liczba spraw pozostałych do rozstrzygnięcia przez Kolegium 26
VII. Liczba decyzji i postanowień Kolegium zaskarżonych w 2003r.
do Naczelnego Sądu Administracyjnego, ogółem 130
- wskaźnik zaskarżalności w stosunku do ogólnej liczby podjętych
rozstrzygnięć podlegających zaskarżeniu 8,5%
VIII. Liczba skarg na bezczynność Kolegium skierowana do Naczelnego Sądu
Administracyjnego, ogółem 1
IX. Liczba skarg uwzględnionych przez Kolegium we własnym zakresie w trybie
art. 38 ust. 2 ustawy o NSA, ogółem 4
X. Liczba spraw rozpoznanych w 2003r. przez Naczelny Sąd
Administracyjny, ogółem 79
A. Rozstrzygnięcia Sądu dotyczące skarg na decyzje (postanowienia) Kolegium:
Lp. |
Sposób załatwienia skarg |
Ilość spraw |
1. |
Odrzucenie skargi |
7 |
2. |
Oddalenie skargi |
46 |
3. |
Uchylenie decyzji lub postanowienia |
13 |
4. |
Stwierdzenie nieważności decyzji lub postanowienia |
2 |
5. |
Stwierdzenie niezgodności z prawem decyzji lub postanowienia |
0 |
6. |
Umorzenie postępowania |
9 |
B. Rozstrzygnięcia Sądu dotyczące skarg na bezczynność Kolegium:
Lp. |
Sposób załatwienia skarg |
Ilość spraw |
1. |
Odrzucenie skargi |
- |
2. |
Oddalenie skargi |
- |
3. |
Zobowiązanie do dokonania czynności, wydania aktu |
- |
4. |
Umorzenie postępowania |
- |
C. Rozstrzygnięcia Sądu dotyczące wniosku o rozstrzygniecie sporu kompetencyjnego
Lp. |
Sposób załatwienia wniosku |
Ilość spraw |
1. |
Wskazanie Wojewody Dolnośląskiego jako właściwego do rozpatrzenia sprawy |
2 |
XI. Informacje dodatkowe.
1. Działalność pozaorzecznicza Kolegium
Podobnie jak w latach ubiegłych członkowie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Legnicy, utrzymywali kontakty z pracownikami organów administracji publicznej w celach szkoleniowych i konsultacyjnych. Indywidualne konsultacje i porady dotyczyły problemów wynikających ze stosowania prawa materialnego jak również przepisów procedury administracyjnej. W związku z ograniczonymi możliwościami zarówno czasowymi jak i finansowymi Kolegium nie mogło włączyć się w procesy szkolenia w szerszym zakresie. Mimo wymienionych wyżej ograniczeń odbywały się również indywidualne spotkania z wójtami, burmistrzami i prezydentami miast oraz starostami w sprawach dotyczących zagadnień prawa administracyjnego.
W związku z wprowadzeniem w życie od dnia 1 stycznia 2004r. dwuinstancyjnego sądownictwa administracyjnego Kolegium zorganizowało szkolenie, w którym wykładowcą był Sędzia Naczelnego Sądu Administracyjnego Ośrodek Zamiejscowy we Wrocławiu. Tematyka szkolenia obejmowała sprawy z zakresu:
- ustawy z dnia 25 lipca 2002r. prawo o ustroju sądów administracyjnych
- ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi,
- ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. przepisy wprowadzające ustawę – Prawo o ustroju sądów administracyjnych i ustawę – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi
Tematyka szkolenia dodatkowo obejmowała zagadnienia dotyczące postępowania podatkowego, opłat i podatków lokalnych. Kolegium zorganizowało również regionalne szkolenie prezesów i członków samorządowych kolegiów odwoławczych z Legnicy, Jeleniej Góry i Wałbrzycha przeprowadzone przez pracownika Katedry Prawa Międzynarodowego i Europejskiego Wydziału Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego dotyczące stosowania prawa europejskiego w praktyce samorządowej.
Podobnie jak w roku ubiegłym w celu zapewnienia pracownikom Kolegium dostępu do aktualnych przepisów prawa, orzeczeń do poszczególnych aktów prawnych itp. w Kolegium znajdują się aktualizowane na bieżąco dwa programy Lex Delta i Lex Omega, jak również zaprenumerowane publikacje np. „Orzecznictwo w sprawach samorządowych”, „Samorząd Terytorialny”, „Przegląd Orzecznictwa Podatkowego”, „Orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego”, „Orzecznictwo Sądów Polskich”.
Od dnia 1 lipca 2003r., w związku z wymogami ustawy z dnia 6 września 2001r. o dostępie do informacji publicznej nakładającymi na Kolegium obowiązek udostępniania informacji wskazanych w art. 6 ust. 1 ustawy za pośrednictwem Biuletynu Informacji Publicznej, Kolegium stworzyło własną stronę BIP, na której znajdują się wymagane ustawą informacje m.in. o formie prawnej, przedmiocie działalności, organach Kolegium, sposobach przyjmowania i załatwiania spraw.
Ponadto studenci Wyższej Szkoły Zawodowej w Legnicy odbywali w SKO w Legnicy obowiązkowe praktyki studenckie, natomiast praktyki nieobowiązkowe - studenci Uniwersytetu Wrocławskiego. W Kolegium odbywają się również praktyki zawodowe dla aplikantów radcowskich.
2. Wybrane problemy orzecznictwa Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Legnicy w poszczególnych rodzajach rozpatrywanych spraw
W roku 2003r. odnotowano porównywalny w stosunku do roku poprzedniego wpływ spraw. W 2002r. liczba spraw ujętych w ewidencji ogółem wynosiła 2162, natomiast w 2003r. wyniosła 2195 spraw. Stopień wzrostu wyniósł 2%. Natomiast liczba spraw administracyjnych zwiększyła się z 1716 spraw do 1773 tj. o 57 spraw (3%).
Struktura wpływu spraw w porównaniu do roku 2002 nie uległa znacznym zmianom. Dominowały sprawy z zakresu podatków i opłat lokalnych (520 spraw co stanowi 24% udziału w ogólnym wpływie spraw). Wzrost wpływu spraw nastąpił w związku z kompleksowymi zmianami zarówno w Ordynacji podatkowej jak i ustawy o podatkach i opłatach lokalnych oraz ustawy o podatku rolnym.
Kolejną pozycję stanowiły sprawy z zakresu pomocy społecznej (458 spraw co stanowi 21 % udziału w wpływie spraw). Podobnie jak w roku ubiegłym znaczną pozycję w strukturze rodzaju spraw wpływających do Kolegium zajmowały sprawy z zakresu gospodarki nieruchomościami (291 spraw – 13,3 % udziału w ogólnym wpływie spraw), dodatków mieszkaniowych (195 spraw co stanowi 8,9% udziału w ogólnym wpływie spraw), oraz zagospodarowania przestrzennego 145 spraw (6,6% udziału w ogólnym wpływie spraw).
Ponadto zwiększył się wpływ spraw z zakresu ruchu drogowego (49 spraw w 2002r. – 131 spraw w 2003r.). Na powyższe miała wpływ m.in. duża liczba sprzeciwów złożonych przez Prokuratora od decyzji dotyczących rejestracji samochodów ciężarowo- uniwersalnych bez wymaganych świadectw homologacji.
Dokonana analiza zaskarżonych decyzji i postanowień organów gmin, powiatów i gminnych ośrodków pomocy społecznej oraz kierowników powiatowych centrów pomocy społecznej prowadzi do wniosku, iż organy I instancji nadal dopuszczają się naruszeń przepisów proceduralnych zawartych w Kodeksie postępowania administracyjnego, w tym podstawowych zasad określonych w art. 7, 8, 9, 10, Kpa i art. 187 § 1, art. 191 i art. 200 § 1 Ordynacji podatkowej. W dalszym ciągu przesyłany przez organy I instancji materiał dowodowy jest niepełny, nie pozwalający na ustalenie rzeczywistego stanu faktycznego sprawy, a tym samym trafnego zastosowania przepisu prawa. Tym samym naruszone są przepisy art. 7, 77 § 1, art. 10 oraz art. 107 § 3 Kpa oraz art. 121, 122, 123 § 1, 210 § 4 Ordynacji podatkowej.
Decyzje niekiedy nie odpowiadały wymogom art. 107 Kpa i art. 210 Ordynacji podatkowej. Odnosi się to głównie do podstawy prawnej oraz uzasadnienia faktycznego i prawnego decyzji, w szczególności w decyzjach podejmowanych w ramach uznania administracyjnego. W decyzjach z zakresu warunków zabudowy i zagospodarowania terenu, organy I instancji podobnie jak w latach ubiegłych nie ustalają z urzędu, co jest ich powinnością, komu w toczącym się postępowaniu przysługuje przymiot strony /art. 28 Kpa/ i kogo należy zawiadamiać o toczącym się postępowaniu. Nadal zdarzają się sytuacje przesyłania niekompletnych akt do organu odwoławczego (np. niekompletne wnioski, brak wypisu z planów zagospodarowania przestrzennego) oraz błędna interpretacja przepisów prawa.
W sprawach z zakresu podatków i opłat lokalnych stwierdzono wzrost orzeczeń uchylających decyzje organów I instancji w związku z nieprawidłowym stosowaniem znowelizowanych od 1 stycznia 2003r. przepisów ustawy Ordynacja podatkowa oraz ustawy podatkach i opłatach .
Zarówno wskazane wyżej uchybienia jak i inne, skłoniły składy orzekające Kolegium do wydania decyzji uchylających zaskarżone rozstrzygnięcia i przekazujących sprawy do ponownego rozpatrzenia przez organ I instancji (art. 138 § 2 Kpa, art. 233 § 2 i art. 233 § 1 pkt 2b Ordynacji podatkowej) w 642 sprawach. Stanowi to 42% ogółu rozstrzygniętych przez Kolegium spraw. Liczba ta w stosunku do roku 2002 uległa zwiększeniu o 133 sprawy.
W 2003r. zmniejszyła się w stosunku do roku ubiegłego liczba spraw, w których Kolegium utrzymało w mocy zaskarżone decyzje organów I instancji (art. 138 § 1 pkt 1 Kpa, art. 233 § 1 pkt 1 Ordynacji podatkowej). W 2002r. wynosiła ona 736 spraw natomiast w roku 2003 - 497 spraw co stanowi 32% ogółu wydanych przez Kolegium rozstrzygnięć.
W 2003r. nie było konieczności uruchomienia środków nadzoru określonych w art. 19 i 20 ustawy o samorządowych kolegiach odwoławczych.
Kolegium rozpatrzyło 8 zażaleń na bezczynność organów I instancji. W siedmiu przypadkach Kolegium uznało zażalenia za uzasadnione i zobowiązało organ I instancji do rozpatrzenia sprawy w wyznaczonym z urzędu terminie, natomiast w jednym przypadku zażalenie zostało uznane za nieuzasadnione. W czterech przypadkach sprawy po wydaniu orzeczenia przez organ I instancji w wyznaczonym z urzędu terminie, zostały zaskarżone odwołaniem.
W 2003r. do Naczelnego Sądu Administracyjnego zostało zaskarżonych 130 decyzji (postanowień) tut. Kolegium, natomiast NSA O/Z we Wrocławiu rozpoznał 77 skarg na decyzje Kolegium. Ponadto Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie rozpatrzył dwa wnioski Kolegium o rozpoznaniu sporu kompetencyjnego i wskazał Wojewodę Dolnośląskiego właściwym do rozpatrzenia sprawy.
Pomimo ograniczonych środków finansowych i liczby pracowników Kolegium, dzięki dużemu zaangażowaniu członków etatowych i pozaetatowych oraz Biura Kolegium zadania związane z działalnością jednostki spełnione zostały w sposób dobry.